مذاکره بدون اسرائیل

تحلیل خبر رویترز: «علی خامنه‌ای می‌گوید همکاری با آمریکا ممکن نیست تا زمانی که از اسرائیل حمایت کند»

🔍 خلاصه خبر
رهبر عالی ایران اعلام کرده است که همکاری میان ایران و ایالات متحده تا زمانی که واشینگتن از رژیم اسرائیل حمایت می‌کند، حضور پایگاه‌های نظامی در منطقه دارد و در امور خاورمیانه دخالت می‌کند، «امکان‌پذیر نیست». این موضع در مواجهه با پیشنهادهای دولت آمریکا برای بهبود رابطه با تهران مطرح شده است. بر اساس این گزارش، آمریکا گفته است که آماده همکاری با ایران است، اما ایران می‌گوید اول شرط‌ها باید مشخص شود؛ به‌ویژه مسئله حمایت از اسرائیل و مداخله آمریکا.

🕵️‍♂️ فرامتن (زمینه پنهان)
• ایران در این اظهارات، شرط «اولویت منافع راهبردی ایران» را آشکار ساخته ـ یعنی تهران پیام می‌دهد که اگر واشینگتن می‌خواهد وارد تعامل شود، باید بپذیرد بازی بر اساس اصول تهران باشد، نه بر اساس پیش‌فرض آمریکایی‌ها.
• این موضع همچنین نشان‌دهنده نوعی «خط پایانی» از سوی تهران برای هرگونه گفت‌وگو یا توافقی است که فقط در چارچوب فعل و انفعال با آمریکا باشد؛ یعنی ایران می‌خواهد بگوید که تعامل بدون تغییر بنیادین در سیاست‌های آمریکا نسبت به اسرائیل و منطقه، بی‌معناست.
• ضمن اینکه، این نوع سخنرانی‌ها برای داخل ایران نیز کاربرد دارد: رهبر ایران با این حرف‌ها می‌گوید که دولت و مذاکره‌کنندگان داخلی «کوتاه نمی‌آیند» و منافع ملی و هویتی را زیر پا نمی‌گذارند.

🎯 زیرمتن (اهداف پنهان)
• ایران می‌کوشد از فشارهای دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی آمریکا – مخصوصاً در زمینه هسته‌ای و منطقه‌ای – بکاهد و بـه واشینگتن بگوید که نمی‌تواند با استفاده از اهرم‌های فشار، ایران را به پذیرش یک توافق یک‌جانبه و زیان‌آور مجبور کند.
• تهران همزمان می‌خواهد جایگاه خود را به‌عنوان محور مقاومت، حامی فلسطینیان و بازیگر مستقل در خاورمیانه تثبیت کند، و تأکید بر مخالفت با اسرائیل بخشی از گفتمان هویتی آن است.
• از سوی دیگر، تهران ممکن است این مواضع را در برابر متحدانش نیز به‌کار ببرد تا بگوید که بدون تضمین منطقه‌ای (مثلاً خروج نیروهای خارجی، پایان حمایت از اسرائیل) هیچ معامله‌ای با آمریکا شکل نخواهد گرفت – که این می‌تواند ابزار فشار برای هم‌پیمانان ایران باشد.

🌍 اثر بر مخاطبان

در داخل ایران: این سخنرانی می‌تواند برای بخش‌هایی از جامعه که خواهان مقاومت در برابر فشارهای خارجی هستند، پیام اطمینان‌بخشی باشد؛ اما ممکن است گروه‌هایی که خواهان باز شدن فضای اقتصادی و بین‌المللی هستند، آن را مانعی برای اصلاحات ببینند.

در آمریکا و غرب: پیام روشن است: اگر واشینگتن خواهان گفت‌وگو با تهران است، باید سیاست خود نسبت به اسرائیل و منطقه را بازنگری کند یا دست‌کم شرط تهران را بپذیرد. این احتمالاً سختی‌هایی برای مذاکرات پیش‌رو ایجاد می‌کند.

در منطقه خاورمیانه و نزد متحدان آمریکا: این اعلام موضع ایران می‌تواند به عنوان چراغی برای دیگر بازیگران منطقه باشد که ایران قصد ندارد صرفاً با غرب «توافق» کند بلکه می‌خواهد در موقعیت برتر باشد و شرط تعیین کند. همچنین ممکن است متحدان آمریکا را به بازبینی سیاست‌شان ترغیب کند یا به تردید در خصوص ادامه حمایت از واشینگتن بیافزاید.