گزارش عملکرد پویش ملی مواجهه با خبر جعلی در استان آذربایجان شرقی
در شرایطی که گسترش اخبار جعلی به یکی از چالش‌های اساسی فضای مجازی تبدیل شده است، پویش ملی مواجهه با خبر جعلی با هدف ارتقای آگاهی آحاد جامعه، توسط کنشگران مردمی در سطح کشور اجرا شد. در این راستا، کنشگران مردمی در استان آذربایجان شرقی، با برنامه‌ریزی دقیق، گام‌های مؤثری در این زمینه برداشته است.
آقای محمد مهدی مولائی، از فعالین پویش در استان، در این باره توضیح می‌دهد: “بررسی‌های ما نشان می‌دهد شرکت‌کنندگان پس از گذراندن دوره‌های آموزشی، توانایی بهتری در تشخیص اخبار معتبر پیدا کرده‌اند. این نتیجه، ما را به ادامه مسیر تشویق می‌کند.”
اولین گام این حرکت در اردیبهشت ۱۴۰۳ برداشته شد، زمانی که مجموعه‌ای از کارگاه‌های تعاملی برای دانش‌آموزان برگزار گردید. در این جلسات که با همکاری آموزش و پرورش استان شکل گرفت، دانش‌آموزان با روش‌های ساده تشخیص اخبار جعلی آشنا شدند. “هدف ما این بود که به جای ایجاد ترس از فضای مجازی، مهارت‌های لازم برای استفاده ایمن از آن را آموزش دهیم.”
با شروع سال تحصیلی جدید، دوره‌های ویژه‌ای برای دانشجویان علاقه‌مند طراحی شد. در طول ۲۰ جلسه آموزشی، شرکت‌کنندگان نه تنها با مفاهیم سواد فضای مجازی آشنا شدند، بلکه روش‌های انتقال این دانش به دیگران را نیز فراگرفتند. این دوره با رویکرد مقابله با اخبار جعلی از مهر تا اسفند 1403 برگزار شد.
در دی ماه نیز، برنامه‌ای ویژه در حاشیه مراسمات اعتکاف برگزار شد که با استقبال خوبی از سوی نوجوانان روبرو گردید. در این جلسات که با فضایی صمیمی و غیررسمی همراه بود، شرکت‌کنندگان با انجام فعالیت‌های گروهی و بازی‌های آموزشی، مهارت‌های سواد خبری را تمرین کردند.
آقای مولائی در پایان با اشاره به برنامه‌های آینده می‌گوید: “ما معتقدیم آموزش سواد فضای مجازی و رویکرد های مقابله با اخبار جعلی و ناکارآمد باید به بخشی طبیعی از زندگی روزمره مردم تبدیل شود. برای رسیدن به این هدف، در نظر داریم برنامه‌های خود را گسترش دهیم و با روش‌های خلاقانه‌تر، این مفاهیم را به گروه‌های بیشتری از جامعه منتقل کنیم.”
این تلاش‌ها نشان می‌دهد چگونه آموزش‌های کاربردی و نزدیک به زندگی روزمره می‌تواند به شهروندان کمک کند در دنیای پیچیده امروز، انتخاب‌های آگاهانه‌تری داشته باشند. تجربه آذربایجان شرقی می‌تواند الگویی ارزشمند برای دیگر مناطق کشور باشد.
