از منظر روانشناسی زمانی که افراد حضور دیگران را حس کنند، کمتر تمایل دارند تا به بررسی واقعیت بپردازند. حضور ما در شبکه‌های اجتماعی، همان شکل حضور در جمع را دارد و این حضور در جمع، برای ما امنیت را به ارمغان می‌آورد. پس تیترهایی را که در توییتر و فیس‌بوک می‌بینیم در یک محیط گروهی درک می‌کنیم. همان‌گونه که حیوانات در گلۀ خود احساس امنیت می‌کنند و پنهان می‌شوند، حضور ما در شبکه‌های اجتماعی امنیتی را برایمان ایجاد می‌کند که میزان حقیقت‌سنجی ما را پایین‌تر می‌آورد. نتایج پژوهش محققان مورد عجیب‌تری را هم نشان داده است که حتی وقتی به افراد گفته شده بود به‌صورت انفرادی به تشخیص اخبار غلط بپردازند، صرف درک حضور دیگران، هوشیاری افراد را کاهش می‌داد.
شبکۀ اجتماعی فیس‌بوک با شیوۀ «پرچم‌گذاری» از کاربران خواسته است که اخبار جعلی را گزارش دهند که با این شیوه حس نگهبانی افراد را افزایش می‌دهد. اگر کاربران در شناسایی اطلاعات غلط هوشمندانه عمل کنند آنگاه می‌توانند از انتشار اخبار جعلی جلوگیری کنند.
مفهوم «سوگیری گله‌ای» را در یک مثال عینی برایتان تشریح می‌کنیم. فرض کنید در یک سفر جاده‌ای هستید و به‌دنبال رستورانی می‌گردید تا غذای بین‌راهی خود را میل کنید. دو رستوران در کنار هم قرار دارند. در کنار رستوران اول تعداد بیشتری خودرو پارک شده است و تعداد بیشتری از صندلی‌ها پر هستند، اما رستوران دوم خلوت است و فقط یک زوج جوان در آنجا مشغول خوردن غذا هستند. شما کدام‌یک از رستوران‌ها را انتخاب می‌کنید؟ منطقی است که به رستوران خلوت مراجعه کنید. اما اگر شما رستوران شلوغ‌تر را انتخاب کنید اسیر سوگیری گله‌ای شده‌اید. ساده است، چون فکر می‌کنید حضور افرادِ بیشتر، تضمین‌کنندۀ «کیفیت» و طعم بهتر غذاست.
پرسش این است که چرا به رفتار گله‌ای روی می‌آوریم. پژوهش‌ها نشان می‌دهند هرچقدر در یک موضوعی دانش کمتری داشته باشیم، تمایل بیشتری به تقلید رفتارهای جمعی داریم. پس افزایش دانش کمک می‌کند تا در رفتارهای اجتماعی و آنلاین خود کمتر اسیر سوگیری گله‌ای باشیم.
تمرین
- در یک سایت خرید کالا وارد شده‌اید، به‌دنبال یک محصول می‌گردید، به‌محض اضافه‌کردن محصول به سبد خریدتان، چندین محصول دیگر به شما پیشنهاد می‌شود که افرادی که این محصول را خریده‌اند در کنار خرید خود محصولات دیگری را هم انجام داده‌اند.
اگر گفتید در بازاریابی آنلاین از چه تکنیکی بهره برده شده است؟
- حالا بگویید اتفاقی که در روی‌آوری به بورس توسط بسیاری از مردم عادی بدون علم به مباحث اقتصاد و سرمایه‌گذاری و شناخت بازار رخ داد به چه دلیلی بود؟