مصاحبه‌ای با خانم سمیه راسخی، مسئول واحد بانوان سازمان سراج در استان ایلام، در خصوص برنامه‌های پویش مواجهه با اخبار جعلی در سال 1403
در عصر حاضر، که دسترسی به اطلاعات به‌شدت سریع و آسان شده است، یکی از چالش‌های اصلی جامعه، اخبار جعلی است. این اخبار می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان در فضای مجازی منتشر شده و بر نگرش‌ها، افکار عمومی و تصمیم‌گیری‌ها تأثیرگذار باشند. بنابراین، آگاهی‌بخشی و مقابله با اخبار جعلی به امری ضروری تبدیل شده است. در این راستا، استان ایلام در سال 1403 با هدایت واحد بانوان سازمان سراج با مسئولیت خانم سمیه راسخی، اقداماتی متنوع و مؤثر را در زمینه مقابله با اخبار جعلی انجام داده است. در این گزارش، به بررسی این برنامه‌ها و تأثیرات آن‌ها خواهیم پرداخت.
خانم سمیه راسخی در ابتدا به اهمیت موضوع مقابله با اخبار جعلی اشاره می‌کند و بیان می‌دارد: “در دنیای امروز، که اطلاعات به سرعت در حال جابه‌جایی است، شناسایی اخبار صحیح از نادرست به یکی از مهم‌ترین نیازهای جامعه تبدیل شده است. این موضوع به‌ویژه در میان جوانان و دانش‌آموزان اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا آن‌ها بیشتر در معرض اخبار جعلی قرار دارند. بنابراین، آموزش مهارت‌های لازم برای تشخیص اخبار صحیح و مقابله با اخبار جعلی به یک اولویت برای ما تبدیل شده است.”
یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که در استان ایلام برگزار شد، کارگاه “اخبار جعلی و عملیات روانی” بود که در خرداد ماه و با همکاری بسیج فرهنگیان برگزار شد. این کارگاه ویژه 500 معلم و دانش‌آموز برگزار شد و خانم راسخی در مورد این برنامه توضیح می‌دهد: “در این کارگاه، تلاش کردیم تا معلمان و دانش‌آموزان را با تکنیک‌های عملیات روانی و نحوه تشخیص اخبار جعلی آشنا کنیم. این آموزش‌ها می‌تواند در موقعیت‌های مختلف به کمک آن‌ها بیاید تا در مواجهه با اخبار نادرست، به روش‌های علمی و منطقی واکنش نشان دهند.”
یکی دیگر از برنامه‌های تأثیرگذار که خانم راسخی به آن اشاره می‌کند، کارگاه‌های آموزشی “مهارت‌های تحلیل اطلاعات و تشخیص اخبارجعلی” است. این کارگاه‌ها در 8 جلسه و با همکاری قرارگاه خاتم و بسیج فرهنگیان برای 2000 دانش‌آموز برگزار شد. خانم راسخی در این‌باره می‌گوید: “هدف این کارگاه‌ها، تقویت مهارت‌های تحلیلی دانش‌آموزان بود تا بتوانند اطلاعات دریافتی را بررسی کرده و اخبار صحیح را از نادرست تمییز دهند. در دنیای امروز که اخبار به راحتی در فضای مجازی پخش می‌شود، توانایی تجزیه و تحلیل اطلاعات برای هر فرد ضروری است.”
در ادامه، خانم راسخی به برگزاری کارگاه‌های آموزشی ویژه در ایام اعتکاف اشاره می‌کند که با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی، امور مساجد استان و بسیج فرهنگیان برای 800 نوجوان و جوان برگزار شد. وی می‌گوید: “در این کارگاه‌ها که به‌ویژه در ایام اعتکاف برگزار شد، تمرکز بر آموزش چگونگی شناسایی اخبار جعلی و آگاهی‌رسانی در خصوص تأثیرات منفی این نوع اخبار بود. این فرصت معنوی برای آگاهی‌بخشی به نوجوانان و جوانان یک موقعیت منحصر به فرد بود.”
خانم راسخی همچنین از برگزاری نمایشگاه “روایت انقلاب و بیان واقعیت دوران پهلوی” در بهمن ماه خبر می‌دهد که به مدت 6 روز و با همکاری بسیج فرهنگیان، قرارگاه خاتم و ستاد امر به معروف و نهی از منکر برگزار شد. در این نمایشگاه که محوریت آن اخبار جعلی بود، حدود 2000 نفر از دانش‌آموزان، والدین و معلمان به شرکت کردند. خانم راسخی در مورد این نمایشگاه می‌گوید: “این نمایشگاه به‌ویژه با هدف آشنایی افراد با تاریخ انقلاب اسلامی و بیان واقعیت‌ها در برابر اخبار جعلی مربوط به دوران پهلوی برگزار شد. ما در این برنامه، نشان دادیم که چگونه اخبار جعلی می‌توانند تاریخ و واقعیت‌ها را تحریف کنند.”
در نهایت، یکی دیگر از برنامه‌های مهم، غرفه سواد مجازی در جشن نیمه شعبان بود که با همکاری ستاد امر به معروف و نهی از منکر و ستاد برپایی جشن نیمه شعبان برای حدود 1000 نوجوان برگزار شد. خانم راسخی در این‌باره توضیح می‌دهد: “غرفه سواد مجازی حول محور اخبار جعلی در این جشن برپا شد. ما تلاش کردیم تا به نوجوانان مهارت‌های تشخیص اخبار صحیح را آموزش دهیم تا در فضای مجازی بتوانند از اطلاعات نادرست دوری کنند.”
خانم راسخی در پایان به برنامه‌های آینده اشاره کرده و می‌افزاید: “هدف ما این است که این نوع برنامه‌ها را در سطوح وسیع‌تری ادامه دهیم و با همکاری نهادهای مختلف، آگاهی مردم را نسبت به اخبار جعلی افزایش دهیم. ما معتقدیم که آموزش و آگاهی‌بخشی به مردم، به‌ویژه به نسل جوان، می‌تواند گام‌های مؤثری در مقابله با اخبار جعلی و ایجاد یک فضای مجازی سالم‌تر باشد.”