خبر به ارائه اطلاعات دقیق و واقعی از یک واقعه یا وضعیت اشاره دارد و هدف آن اطلاعرسانی سریع و بیطرفانه است. در مقابل، روایت داستانی است که با استفاده از عناصر تخیلی یا شخصی ساخته میشود و هدف آن ایجاد احساسات و درک عمیقتر از موضوع است. تحقیقی در “Journalism Studies” (2021) نشان میدهد که یک پست خبری در توییتر ممکن است گزارشی از یک حادثه را ارائه دهد، در حالی که یک کاربر در اینستاگرام ممکن است تجربه شخصی خود را از آن حادثه به شیوهای احساسی روایت کند. این تفاوت نه تنها در شیوه ارائه، بلکه در تأثیرگذاری بر مخاطب نیز مشهود است. در حالی که خبر ممکن است به سرعت منتقل شود، روایت میتواند به عمق احساسات و تجربیات مخاطب نفوذ کند.
زمان در روایت
زمان به عنوان یکی از عناصر کلیدی در ساختار روایت عمل میکند و میتواند به صورت خطی یا غیرخطی ارائه شود. در رسانههای اجتماعی، استفاده از تکنیکهای فلشبک و فلشفوروارد در ویدیوها و پستها میتواند به جذابیت داستان افزوده و بیننده را به تفکر وادارد. مطالعهای در “Media Studies” (2018) نشان میدهد که کاربران در تیکتاک با استفاده از تکنیکهای زمانبندی خلاقانه، روایتهای غیرخطی و جذابی از زندگی روزمره خود به اشتراک میگذارند. این نوع ارائه زمان در روایت میتواند به عمق بخشیدن به داستان و ایجاد تعلیق کمک کند و مخاطب را به طور فعال درگیر کند. همچنین زمان در روایت میتواند به عنوان یک ابزار دستکاریکننده عمل کند. اگر ما به طور دقیق درک نکنیم که چگونه زمان در روایتها به کار میرود، ممکن است تحت تأثیر احساسات و تصورات غلط قرار بگیریم.
ارتباط راوی با مخاطب
رابطه بین راوی و مخاطب یکی از مهمترین جنبههای روایت است. این رابطه میتواند تأثیرات عمیقی بر درک و واکنش مخاطب نسبت به روایت داشته باشد. راوی باید بتواند با مخاطب ارتباط برقرار کند و احساسات و تجربیات خود را به شیوهای واقعی و صمیمی به اشتراک بگذارد. تحقیقی در “Narrative Psychology” (2020) نشان میدهد که راویانی که داستانهای خود را به صورت احساسی و نزدیک به واقعیت روایت میکنند، میتوانند ارتباط عاطفی قویتری با مخاطبان خود برقرار کنند. این ارتباط عاطفی نه تنها به درک بهتر موضوع کمک میکند، بلکه میتواند به جلب توجه و ایجاد واکنشهای اجتماعی مثبت منجر شود. همچنین، مخاطبان تمایل دارند داستانهایی را که با تجربیات خود همخوانی دارند، بیشتر مورد توجه قرار دهند، که این امر به تقویت حس تعلق و همبستگی اجتماعی کمک میکند.
گره افکنی و جذابیت روایت
گره افکنی به عناصر تنش و درگیری در یک داستان اشاره دارد که موجب ایجاد جذابیت و حفظ توجه مخاطب میشود. در روایتهای رسانهای، گره افکنی میتواند به شکل مشکلات اجتماعی، سیاسی یا شخصی مطرح شود. مطالعهای در “Media and Society” (2021) نشان میدهد که ویدیوهای تیکتاک که حول موضوعات چالشبرانگیز میچرخند، معمولاً جذابتر و پربازدیدتر هستند. گره افکنی میتواند مخاطب را به تفکر وادارد و آنها را به تعامل با محتوا ترغیب کند. این تکنیک به ویژه در رسانههای اجتماعی کارآمد است، زیرا مخاطبان به دنبال محتواهای جذاب و تحریککننده هستند که آنها را به چالش بکشد و احساساتشان را تحت تأثیر قرار دهد.
عوامل موثر در گره افکنی در روایت
عوامل متعددی در ایجاد گره افکنی مؤثر هستند، از جمله شخصیتها، موقعیتها و تغییرات در داستان. بهعلاوه، عناصر احساسی و تصاویری که در روایت به کار میروند، میتوانند تأثیر زیادی بر ایجاد تنش و درگیری داشته باشند. تحقیقی در “Visual Communication” (2019) نشان میدهد که تصاویر قوی و احساسات در پستهای رسانههای اجتماعی میتوانند به ایجاد گره افکنی مؤثر منجر شوند. به عنوان مثال، ویدیوهای احساسی درباره مسائل اجتماعی در فیسبوک معمولاً تعامل بیشتری را جلب میکنند و میتوانند مخاطب را به تفکر درباره موضوعات مهم اجتماعی وادار کنند. این نوع گره افکنی میتواند به شکلگیری یک گفتگو اجتماعی و حساسیت نسبت به مسائل مختلف کمک کند.
انواع روایت های رسانه ای
انواع روایت های رسانه ای به دستهبندیهای مختلفی اشاره دارد که میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- فرا روایت
- کلان روایت
- خرده روایت
- پاد روایت
- فراروایت:
فراروایتها به روایتهایی اشاره دارند که بر اساس تجربیات و نگرشهای کلی افراد شکل میگیرند. به عنوان مثال، در توییتر، کاربران ممکن است تجربیات فردی خود را در قالب یک فراروایت بیان کنند که دیدگاه عمومی درباره یک مسئله خاص را شکل میدهد. مطالعهای در “Cultural Studies” (2020) نشان میدهد که فراروایتها در شبکههای اجتماعی میتوانند به شکلگیری نرمی و عدم قطعیت در افکار عمومی کمک کنند (Garcia, 2020). فراروایتها میتوانند دیدگاههای ما را محدود کنند. نادیده گرفتن این روایتها میتواند به بروز بحرانهای اجتماعی منجر شود.
- کلان روایت:
کلان روایتها داستانهایی هستند که به شکلگیری یک دیدگاه عمومی درباره یک موضوع اجتماعی یا فرهنگی کمک میکنند. این نوع روایتها میتوانند از رسانههای بزرگ نشأت بگیرند و تأثیر زیادی بر فرهنگ عمومی داشته باشند. تحقیقی در “Journal of Media Studies” (2021) نشان میدهد که کلان روایتها در تلویزیون و فیلمهای سینمایی میتوانند نگرشها و باورهای فرهنگی را تحت تأثیر قرار دهند (Kim, 2021).
- خرده روایت:
خرده روایتها به داستانهای کوچکی اشاره دارند که به صورت فردی و محلی روایت میشوند. این نوع روایتها برای به تصویر کشیدن تجربههای زندگی روزمره افراد و نقاط قوت و ضعف آنها استفاده می شود. مطالعهای در “Media and Society” (2021) نشان میدهد که خرده روایتها در رسانههای اجتماعی به عنوان ابزاری برای ارتباطات بین فردی و اجتماعی عمل میکنند (Miller & Jones, 2021).
- پاد روایت:
پادروایتها داستانهایی هستند که به نقد و چالش کلان روایتها میپردازند. تحقیقی در “Media and Society” (2019) به بررسی پادروایتها در رسانههای اجتماعی پرداخته و تأثیر آنها بر افکار عمومی را مورد تحلیل قرار داده است (Smith & Lee, 2019). پادروایتها میتوانند به عنوان ابزاری برای نقد قدرت و ایدهها عمل کنند.