انواع کاربران رسانه‌های اجتماعی در مواجهه با خبر جعلی

کاربران رسانه‌های اجتماعی را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:

  1. کاربران متقاعدکننده: با اهداف خاصی اخبار جعلی را برای اثرگذاری بر دیگران منتشر می‌کنند.
  2. کاربران زودباور: به راحتی متقاعد شده و اخبار جعلی را باور می‌کنند.
  3. کاربران مقاوم: در برابر اخبار جعلی کمتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اما تأثیر روشنگرانه‌ای بر دیگران ندارند.
  4. کاربران روشنگر: دیرباورند و نه تنها خود تحت تأثیر اخبار جعلی قرار نمی‌گیرند، بلکه دیگران را نیز از جعلی بودن آن آگاه می‌سازند.

حساب‌های کاربری مخرب

  1. ربات‌های اجتماعی: حساب‌های خودکار که به انتشار و بازنشر اخبار جعلی کمک می‌کنند و اغلب به شکل حساب‌های جعلی ظاهر می‌شوند. این ربات‌ها می‌توانند به صورت هماهنگ و خودکار مجموعه‌ای از خبرهای جعلی را در فضای مجازی پمپاژ کنند.
  2. ترول‌ها: کاربران واقعی که با هدف ایجاد اختلال در جوامع آنلاین و تحریک احساسات منفی میان کاربران فعالیت می‌کنند. این کاربران به طور گروهی و سازماندهی‌شده عمل می‌کنند و می‌توانند احساس شک و تردید را در میان دیگر کاربران نهادینه کنند.
  3. کاربران سایبرگ: ترکیبی از حساب‌های واقعی و جعلی که می‌توانند اخبار جعلی را به روش‌هایی که ورودی‌های انسانی و ماشینی را ترکیب می‌کند، گسترش دهند. این نوع حساب‌ها به انتشار خبرهای جعلی کمک کرده و سوئیچ آسان بین انسان‌ها و ربات‌ها فرصت‌های منحصر به فردی برای آنها فراهم می‌سازد.

مهم­ترین کنشگران گسترش اخبار جعلی

در جوامع گروه­هایی هستند که می­توانند خبرهای جعلی را نهادینه کرده و به افزایش مصرف و بازنشر آن­ها بین کاربران دامن بزنند.

الف. سلبریتی­[1]:

افراد مشهوری که به واسطه یک مهارت خاص هنری، ورزشی و یا … به شهرت رسیده، این افراد که به طور طبیعی علاقمندان زیادی در فضای حقیقی و مجازی دارند معمولاً در موضوعات غیر تخصصی اظهار نظر می­کنند.

ب. خرده سلبریتی[2]­:

خرده سلبریتی افرادی هستند که شهرت خود را وام­دار رسانه­های اجتماعی هستند. این افراد ازآن‌جهت که توانایی به خصوصی در سایر عرصه­ها نظیر ورزش، کسب‌وکار، اقتصاد و یا سیاست ندارند از پلتفرم­های اجتماعی برای کسب شهرت استفاده می­کنند. تلویزیون می تواند جایگاه آنان را تثبیت کند. راجرز به آن­ها معیارهای پوچ می­گوید.

ج. خرده‌فرهنگ‌های مؤثر در پربازدید شدن

انجمن­های اینترنتی مورد دیگری است که در راستای گسترش خبر جعلی حرکت می­کنند، این انجمن­ها که از آن جمله می­توان به انجمن «فورچان»[3] اشاره کرد. با ادعای دفاع از آزادی، کاربران را تشویق می­کنند تا به‌صورت ناشناس مطالب موردنظرشان را در این وب‌سایت منتشر کنند.

[1] Celebrity

[2] Micro Celebrity

[3] 4chan